Ngày 10/12/2025, Hội đồng Khoa học công nghệ Viện Kinh tế xây dựng đã tổ chức họp nghiệm thu đánh giá kết quả thực hiện hai đề tài khoa học công nghệ liên quan đến chuyển đổi số ngành xây dựng do TS. Tạ Ngọc Bình – Trưởng Phòng Nghiên cứu Kinh tế đầu tư và Xây dựng số làm chủ nhiệm. Các đề tài tập trung vào việc xây dựng hướng dẫn áp dụng Mô hình thông tin công trình (BIM) trong công tác thẩm định, cấp phép và áp dụng đặc thù cho công trình đường sắt. Viện trưởng Viện Kinh tế xây dựng TS. Nguyễn Tấn Vinh – Chủ tịch Hội đồng chủ trì cuộc họp.
Viện trưởng Viện Kinh tế xây dựng TS. Nguyễn Tấn Vinh – Chủ tịch Hội đồng chủ trì cuộc họp
Báo cáo trước Hội đồng về đề tài “Nghiên cứu xây dựng hướng dẫn áp dụng BIM hỗ trợ trong quá trình thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, thẩm định thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở, cấp phép xây dựng của cơ quan chuyên môn về xây dựng”, nhóm nghiên cứu cho biết đề tài được thực hiện trong bối cảnh Nghị định 175/2024/NĐ-CP đã quy định bắt buộc áp dụng BIM đối với dự án từ nhóm B trở lên.
Kết quả nổi bật của đề tài là việc xây dựng được Dự thảo Hướng dẫn BIM cho thẩm định, áp dụng chi tiết cho 04 loại hình công trình gồm: Dân dụng – Công nghiệp, Đường bộ, Đường sắt và Hàng không. Theo đó, quy trình thẩm định được đề xuất hỗ trợ theo 4 cấp độ, từ việc xem mô hình tổng thể đến kiểm tra tự động các chỉ tiêu thiết kế bằng phần mềm và hệ thống đệ trình tự động.
Hướng dẫn cũng chỉ rõ các phương pháp kiểm tra (thủ công, bán tự động và tự động) để phát hiện các lỗi thiết kế thường gặp như xung đột hệ thống cơ điện, sai lệch cao độ, hay không đảm bảo chiều cao thông thủy và an toàn PCCC. Đây là cơ sở quan trọng để nâng cao năng lực của cơ quan chuyên môn, giải quyết thực trạng thiếu công cụ chuyên dụng và quy trình còn phụ thuộc vào hồ sơ giấy hiện nay.
TS. Tạ Ngọc Bình – Chủ nhiệm đề tài báo cáo tại Hội đồng
Đối với đề tài “Nghiên cứu một số nội dung cần thiết đối với công trình đường sắt”, nhóm nghiên cứu nhấn mạnh đường sắt là loại hình công trình tuyến tính phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp đa ngành cao giữa kết cấu, cầu hầm, và hệ thống tín hiệu.
Tại Việt Nam, dù đã có khung pháp lý chung nhưng vẫn thiếu các hướng dẫn chuyên sâu cho đường sắt, gây khó khăn trong việc xác định Yêu cầu thông tin (EIR) và nghiệm thu mô hình. Dựa trên kinh nghiệm quốc tế từ Anh (Crossrail, HS2), Trung Quốc và Hàn Quốc, nhóm nghiên cứu đã đề xuất các nội dung cốt lõi cần hướng dẫn bao gồm: Khung yêu cầu thông tin (OIR, AIR, PIR, EIR), quy trình Môi trường dữ liệu chung (CDE) và tích hợp BIM-GIS.
Đề tài cũng đề xuất hướng tới việc xây dựng hệ thống dữ liệu tài sản (AIM) phục vụ vận hành bảo trì và phát triển bản sao số (Digital Twin) cho mạng lưới đường sắt. Nhóm tác giả kiến nghị nên lựa chọn Dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng để thí điểm áp dụng các hướng dẫn chi tiết này.
Toàn cảnh cuộc họp
Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao tính thực tiễn và cấp thiết của cả hai đề tài. Các sản phẩm nghiên cứu không chỉ góp phần hoàn thiện hành lang kỹ thuật cho việc áp dụng BIM theo lộ trình của Chính phủ mà còn tạo tiền đề quan trọng để chuyển đổi số toàn diện trong công tác quản lý nhà nước về xây dựng và phát triển hạ tầng giao thông hiện đại.
Hội đồng Khoa học công nghệ chuyên ngành cấp cơ sở nhất trí bỏ phiếu nghiệm thu hai đề tài, với kết quả đạt loại Tốt./.
