1. Sự cần thiết:
– Kinh nghiệm của nhiều nước cho thấy, để dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) đối với hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật nói chung và lĩnh vực nghĩa trang, cơ sở hỏa táng nói riêng đảm bảo khả thi, đạt hiệu quả đầu tư thì một trong những vấn đề then chốt là xây dựng một khung pháp lý đầy đủ, đặc biệt là việc đưa ra được các tiêu chí và phương pháp đánh giá, lựa chọn nhà đầu tư phù hợp với đặc điểm của từng lĩnh vực.
– Tại Việt Nam, sau khi Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13, Nghị định số 15/2015/NĐ-CP và Nghị định số 30/2015/NĐ-CP được ban hành, kể từ năm 2015 đầu tư xây dựng các dự án nghĩa trang và cơ sở hỏa táng thực hiện đầu tư theo hình thức đối tác công tư. Đồng thời Chính phủ đã ban hành Nghị định số 23/2016/NĐCP Về xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hoả táng, tại Nghị định này có quy định về cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư từ nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước vào lĩnh vực này theo hình thức đối tác công tư. Các văn bản nói trên mới đưa ra khung cơ chế, chính sách liên quan mà chưa có quy định hướng dẫn cụ thể về xác định tiêu chí đánh giá, lựa chọn nhà đầu tư đối với lĩnh vực nghĩa trang và cơ sở hoả táng. Trong khi đó, các lĩnh vực này có rất nhiều yêu cầu đặc thù về quản lý chất lượng, môi trường, kiến trúc, cảnh quan, vị trí, quy mô, công nghệ áp dụng… Không những thế khi áp dụng các loại hợp đồng dự án đầu tư khác nhau của hình thức đầu tư đối tác công tư cũng đòi hỏi việc xây dựng các tiêu chí và phương pháp đánh giá lựa chọn nhà đầu tư cần có các yêu cầu, nội dung hướng dẫn phù hợp. Thực trạng hiện nay cho thấy, việc đầu tư phát triển nghĩa trang còn nhiều bất cập, ảnh hưởng tới môi trường sinh thái, đang là vấn đề bức xúc của xã hội tại các đô thị lớn như thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh….
– Trước các yêu cầu thực tế nêu trên, việc nghiên cứu đề xuất đề tài “Nghiên cứu xây dựng tiêu chí đánh giá, lựa chọn nhà đầu tư xây dựng nghĩa trang, cơ sở hỏa táng theo hình thức đối tác công tư (PPP)” là hết sức cần thiết, nhằm hướng dẫn các tổ chức, cá nhân tham gia vào quá trình lựa chọn nhà đầu tư đối với lĩnh vực nghĩa trang và cơ sở hỏa táng thực hiện đúng các quy định pháp luật, đồng thời đảm bảo mục tiêu hiệu quả chung của nhà đầu tư và của xã hội. Kết quả nghiên cứu của đề tài là đề xuất văn bản hướng dẫn của ngành xây dựng về xây dựng tiêu chí và phương pháp lựa chọn nhà đầu tư các dự án nghĩa trang và cơ sở hỏa táng thực hiện theo hình thức đối tác công tư. Để đạt được mục tiêu đặt ra, nhóm nghiên cứu sẽ tiến hành nghiên cứu tổng quan cơ sở lý luận, thực tiễn, vận dụng kinh nghiệm từ một số nước, đồng thời kết hợp với các đánh giá thực trạng, làm cơ sở đề xuất nội dung của văn bản phù hợp với quy định.
– Nội dung nghiên cứu của đề tài này nhằm triển khai thực hiện chiến lược phát 2 triển khoa học ngành xây dựng giai đoạn 2015-2020, cụ thể là nghiên cứu, áp dụng khoa học quản lý xây dựng theo hướng hội nhập khu vực và quốc tế (Nhiệm vụ 7 về lĩnh vực tư vấn xây dựng, cơ chế chính sách), hướng dẫn thực hiện Nghị định số 15/2015/NĐ-CP Về đầu tư theo hình thức đối tác công tư [3], Nghị định số 30/2015/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư [4]. Mặt khác, đề tài này cũng triển khai Giải pháp số 4 Về khuyến khích đầu tư ngoài ngân sách của Đề án tái cơ cấu ngành xây dựng theo Quyết định 134/QĐ-TTg ngày 26/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ.
2. Mục tiêu của đề tài:
– Nhiệm vụ triển khai, thực hiện đề tài nhằm đạt được các mục tiêu chủ yếu như sau: Nghiên cứu tổng quan cơ sở lý luận, thực tiễn, đánh giá thực trạng của lĩnh vực trong thời gian qua, trên cơ sở đó đề xuất nội dung và dự thảo Quyết định của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Hướng dẫn xác định tiêu chí đánh giá, phương pháp lựa chọn nhà đầu tư xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hoả táng thực hiện theo hình thức đối tác công tư (PPP).
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài:
– Đối tượng nghiên cứu: Nội dung tiêu chí đánh giá, phương pháp lựa chọn nhà đầu tư các dự án nghĩa trang và cơ sở hoả táng sử dụng vốn nhà nước và vốn khác thực hiện theo hình thức đối tác công tư.
– Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu tổng quan cơ sở lý luận, thực tiễn vận dụng kinh nghiệm từ một số nước, đánh giá thực trạng về cơ chế chính sách liên quan và thực tế ở các địa phương, dự án từ năm 2005 tới nay, đề xuất văn bản hướng dẫn của Bộ Xây dựng về Hướng dẫn xác định tiêu chí đánh giá, phương pháp lựa chọn nhà đầu tư các dự án nghĩa trang và cơ sở hoả táng thực hiện theo hình thức đối tác công tư, áp dụng hình thức hợp đồng Xây dựng – Sở hữu – Kinh doanh (BOO) và hợp đồng Xây dựng – Chuyển giao (BT).
4. Phương pháp nghiên cứu:
– Nhóm nghiên cứu đề tài sử dụng các phương pháp sau để triển khai nghiên cứu đề tài: Thu thập, phân tích, tổng hợp tài liệu chuyên môn, số liệu dự án thực tế; điều tra, tổng hợp ý kiến chuyên gia; phân tích so sánh định tính, định lượng và tổng hợp, đề xuất văn bản hướng dẫn thực hiện cơ chế, chính sách quản lý của nhà nước.
5. Địa chỉ áp dụng:
– Các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan về đầu tư xây dựng, quản lý vận hành, khai thác dự án lĩnh vực nghĩa trang, cơ sở hỏa táng.
– Tổ chức, cá nhân có liên quan trực tiếp đến hoạt động đầu tư xây dựng, quản 3 lý vận hành, khai thác dự án xây dựng nghĩa trang và cơ sở hoả táng sử dụng vốn ngoài ngân sách nhà nước, thực hiện theo hình thức đối tác công tư.
6. Nội dung của đề tài:
6.1. Thuyết minh:
– Chương 1. Tổng quan cơ sở lý luận và thực tiễn về xây dựng tiêu chí đánh giá, lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nghĩa trang, cơ sở hỏa táng theo hình thức đối tác công tư (PPP)
– Chương 2. Thực trạng cơ chế, chính sách và thực tế về xác định tiêu chí đánh giá, phương pháp lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nghĩa trang và cơ sở hỏa táng theo hình thức đối tác công tư
– Chương 3. Đề xuất xác định tiêu chí đánh giá, phương pháp lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nghĩa trang và cơ sở hỏa táng theo hình thức đối tác công tư
6.2. Phụ lục:
– Mẫu phiếu lấy ý kiến chuyên gia về thực trạng và đề xuất xác định tiêu chí đánh giá, phương pháp lựa chọn nhà đầu tư xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng theo hình thức đối tác công tư.
– Các Báo cáo kết quả khảo sát lấy ý kiến chuyên gia tại 3 địa phương về thực trạng và đề xuất xác định tiêu chí đánh giá, phương pháp lựa chọn nhà đầu tư xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng theo hình thức đối tác công tư.
7. Sản phẩm của đề tài:
Sản phẩm của đề tài được xác định tại hợp đồng ký kết giữa Bộ Xây dựng và Viện Kinh tế Xây dựng, số 03/HĐKHCN, mã số RD 03-16, ngày 29/4/2016, cụ thể như sau:
– Báo cáo kết quả thực hiện đề tài “Nghiên cứu xây dựng tiêu chí đánh giá, lựa chọn nhà đầu tư xây dựng nghĩa trang, cơ sở hoả táng theo hình thức đối tác công tư (PPP)”.
– Dự thảo quyết định của Bộ Xây dựng Hướng dẫn xác định tiêu chí đánh giá, phương pháp lựa chọn nhà đầu tư xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng theo hình thức đối tác công tư
